-
» Βιοϊατρική
Α. Νομοθεσία
1. Γενικού ενδιαφέροντος
- Σύμβαση του Συμβουλίου της Ευρώπης για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα και τη Βιοϊατρική, (γνωστή ως Σύμβαση του Οβιέδο), την οποία έχει ενσωματώσει η Ελλάδα στην νομοθεσία της με τον νόμο 2619/1998.
- Πρόσθετο Πρωτόκολλο της Σύμβασης για την βιοϊατρική έρευνα, το οποίο έχει υπογράψει η Ελλάδα
- Διακήρυξη της UNESCO για το Ανθρώπινο Γονιδίωμα, η οποία δεν έχει δεσμευτική ισχύ.
2. Κλινικές μελέτες φαρμάκων
- Υπουργική απόφαση ΔΥΓ/89292 του 2003, η οποία ενσωματώνει στο εθνικό μας δίκαιο την κοινοτική οδηγία 2001/20
- Κοινοτική οδηγία 2005/28 .
3. Ιατρικά και γενετικά δεδομένα
4. Πατέντες
- Π.Δ.321/2001 που ενσωματώνει την κοινοτική οδηγία 98/44
-
» Γενετική τεχνολογία
Α. Νομοθεσία
Κλωνοποίηση
- Πρόσθετο Πρωτόκολλο Σύμβασης Οβιέδο για την κλωνοποίηση, που ενσωματώθηκε στο εθνικό δίκαιο με την Υπουργική απόφαση Φ.0546/1/ΑΣ 723/Μ.4898
- Νόμος 3089/2002
- Νόμος 3305/2005
-
» Διακοπή της Κύησης
Α. Νομοθεσία
Διακοπή της Κύησης
- Νόμος 1609/1986.
- Άρθρα 304 - 305 Ποινικού Κώδικα, όπως διαμορφώθηκαν με τον νόμο 1609/1986.
Β. Νομολογία
-
» Ευθανασία
Α. Νομοθεσία
- Άρθρο 29 ν. 3418/2005
Β. Νομολογία
- Υπόθεση Pretty vs UK (περίληψη) // Ολόκληρη η υπόθεση εδώ
- Υπόθεση Hass vs Switzerland
- Υπόθεση Koch vs Germany
- Υπόθεση Lambert vs France
- Υπόθεση Gross vs Switzerland
-
» Ιατρική Ευθύνη
Α. Νομοθεσία
- Κώδικας Ιατρικής Δεοντολογίας (νόμος 3418/2005), ο οποίος αντικατέστησε το βασιλικό διάταγμα του 1955.
- Άρθρο 47 νόμου 2071/1992, που αναφέρεται στα δικαιώματα των αρρώστων..
-
» Μεταμοσχεύσεις
Α. Νομοθεσία
- Νόμος 3984/2011.
- Νόμος 2737/1999.
- Πρόσθετο Πρωτόκολλο για τις Μεταμοσχεύσεις της Σύμβασης του Οβιέδο, που δεν έχει ακόμα ενσωματωθεί στην εσωτερική νομοθεσία
- Κοινοτική Οδηγία 2004/23
-
» Υποβοηθούμενη Αναπαραγωγή
Α. Νομοθεσία
Ι. Διεθνή Κείμενα
- Σύμβαση ΟΒΙΕΔΟ : Σύμβαση του Συμβουλίου της Ευρώπης για την προστασία των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και της αξιοπρέπειας του ατόμου σε σχέση με τις εφαρμογές της βιολογίας και της ιατρικής.
- Πρόσθετο πρωτόκολλο στη Σύμβαση του Οβιέδο σχετικά με την απαγόρευση της κλωνοποίησης.
ΙΙ. Ευρωπαϊκά Κείμενα
- ΚΑΝΟΝΙΣΜΟΣ (ΕΚ) αριθ. 596/2009 της 18ης Ιουνίου 2009 (τροποποίηση Οδηγίας 2004/23 ΕΕ)
- ΟΔΗΓΙΑ 2004/23/ΕΕ "για τη θέσπιση προτύπων ποιότητας και ασφάλειας για τη δωρεά, την προµήθεια, τον έλεγχο, την επεξεργασία, τη συντήρηση, την αποθήκευση και τη διανοµή ανθρώπινων ιστών και κυττάρων"
- ΟΔΗΓΙΑ 2006/17/ΕΚ σχετικά με τη δωρεά, προμήθεια και έλεγχο ανθρώπινων ιστών και κυττάρων
- ΟΔΗΓΙΑ 2006/86/ΕΚ σχετικά με τις απαιτήσεις ιχνηλασιμότητας, την κοινοποίηση σοβαρών ανεπιθύμητων αντιδράσεων και συμβάντων, καθώς και ορισμένες τεχνικές απαιτήσεις για την κωδικοποίηση, την επεξεργασία, τη συντήρηση, την αποθήκευση και τη διανομή ανθρώπινων ιστών και κυττάρων
ΙΙΙ. Εθνική Νομοθεσία
- Αιτιολογική Έκθεση Ν. 3089/2002
- Αιτιολογική Έκθεση Ν. 3305/2005
- Αιτιολογική Έκθεση Ν. 4272/2014
- ΝΟΜΟΣ 3089/2002: Ιατρική υποβοήθηση στην ανθρώπινη αναπαραγωγή
- Νόμος 3305/2005: Εφαρμογή των μεθόδων ιατρικώς υποβοηθούμενης αναπαραγωγής
- ΝΟΜΟΣ 4272/2014 (ΦΕΚ Α’ 145/11.7.2014)
- ΑΠΟΦΑΣΗ ΑΡΧΗΣ ΙΑΤΡΙΚΑ ΥΠΟΒΟΗΘΟΥΜΕΝΗΣ ΑΝΑΠΑΡΑΓΩΓΗΣ 2/2008: Ιατρική υποβοήθηση αναπαραγωγής σε άτομα οροθετικά για τον ιό της ανθρώπινης ανοσοποιητικής ανεπαρκείας
- ΑΠΟΦΑΣΗ ΑΡΧΗΣ ΙΑΤΡΙΚΑ ΥΠΟΒΟΗΘΟΥΜΕΝΗΣ ΑΝΑΠΑΡΑΓΩΓΗΣ 36/2008: Καταβολή δαπανών και αποζημιώσεως στις περιπτώσεις διάθεσης γαμετών χωρίς αντάλλαγμα και παρένθετης μητρότητας
- ΑΠΟΦΑΣΗ ΑΡΧΗΣ ΙΑΤΡΙΚΑ ΥΠΟΒΟΗΘΟΥΜΕΝΗΣ ΑΝΑΠΑΡΑΓΩΓΗΣ 47/2014: Καθορισμός του ακριβούς αριθμού γονιμοποιημένων ωαρίων που μεταφέρονται σε επί μέρους ομάδες υποβοηθούμενων προσώπων, ανάλογα με την ηλικία αυτών και τις ιατρικές ενδείξεις σύμφωνα με το άρθρο 6 παρ. 1 και 20 παρ. 1 εδ. Ιγ του Ν. 3305/2005.
- ΑΠΟΦΑΣΗ ΑΡΧΗΣ ΙΑΤΡΙΚΑ ΥΠΟΒΟΗΘΟΥΜΕΝΗΣ ΑΝΑΠΑΡΑΓΩΓΗΣ 54/2014:Προσθήκη εδαφίου στο άρθρο 1 της απόφασης της Αρχής Ιατρικώς Υποβοηθούμενης Αναπαραγωγής με αρ. 36/2008
- ΟΔΗΓΙΑ ΑΡΧΗΣ ΙΑΤΡΙΚΑ ΥΠΟΒΟΗΘΟΥΜΕΝΗΣ ΑΝΑΠΑΡΑΓΩΓΗΣ 45/2008: Δωρεά ωαρίων
- ΠΡΟΕΔΡΙΚΟ ΔΙΑΤΑΓΜΑ 26/2008: Εναρμόνιση της Ελληνικής Νομοθεσίας προς την οδηγία 2004/23/ΕΚ για τη θέσπιση προτύπων, ποιότητας και ασφάλειας για τη δωρεά, την προμήθεια, τον έλεγχο, την επεξεργασία, τη συντήρηση, την αποθήκευση και τη διανομή ανθρώπινων ιστών και κυττάρων (EEL102/7.4.2004)και τις συναφείς προς αυτήν οδηγίες 2006/17/ΕΚ (EEL 38/9.2.2006) και 2006/86/ΕΚ (EEL 294/25.10.2006)
Β. Νομολογία
- Parillo V. Italy (έρευνα σε έμβρυα)
- COSTA AND PAVAN v. ITALY (προεμφυτευτική διάγνωση)
- D. ET AUTRES c. BELGIQUE (παρένθετη μητρότητα)
- DICKSON v. UK (ΙΥΑ και φυλακή)
- EVANS v. UK (συναίνεση)
- KNECHT v. ROMANIA (χώροι φύλαξης γεννητικού υλικού)
- LABASSEE c. FRANCE (παρένθετη μητρότητα) (1)
- MENNESSON c. FRANCE (παρένθετη μητρότητα)
- P. B. H. v. UK (ΙΥΑ και φυλακή)
- PARADISO_CAMPANELLI c. ITALIE (παρένθετη)
- S.H AND OTHERS v. AUSTRIA (ετερόλογη εξωσωματική γονιμοποίηση)
- X.Y AND Z. v. UK (ΙΥΑ και τρανσέξουαλ)
-
» Ψυχική Υγεία
Τα κυριότερα ελληνικά νομοθετικά κείμενα στον τομέα αυτό είναι:
- Ν. ΨΜΒ/1862 «Περί συστάσεων φρενοκομείων».
- Ν.Δ. 104/1973 «Περί ψυχικής υγιεινής και περίθαλψης των ψυχικά πασχόντων. Προς εκτέλεση του ν.δ. εκδόθηκαν 2 ΥΑ του Υπουργείου Υγείας, η Γ2β/3036/1973 και η Α2β/5345/1978.
- Ν. 2071/1992 «Εκσυγχρονισμός και οργάνωση Συστήματος Υγείας».
- Ν. 2716/1999 «Ανάπτυξη και εκσυγχρονισμός των υπηρεσιών ψυχικής υγείας και άλλες διατάξεις».
- Ν. 3418/2005 «Κώδικας Ιατρικής Δεοντολογίας» (ειδικότερα άρθρο 28).
Διεθνή νομοθετήματα που αφορούν τους ψυχικά ασθενείς αποτελούν η Ευρωπαϊκή Σύμβαση για τα Δικαιώματα του Ανθρώπου (ΕΣΔΑ) και τα 2 Πρωτόκολλα της Σύμβασης 11 και 14, καθώς και η Σύμβαση του Οβιέδο –κύρωση από την Ελλάδα με τον ν. 2619/1998.
Ενδιαφέρον παρουσιάζουν και οι παρακάτω Συστάσεις του Συμβουλίου της Ευρώπης
- Σύσταση 779 (1976) της Κοινοβουλευτικής Συνέλευσης του Συμβουλίου της Ευρώπης για τα δικαιώματα των αρρώστων και μελλοθάνατων ασθενών.
- Σύσταση 818 (1977) της Κοινοβουλευτικής Συνέλευσης του Συμβουλίου της Ευρώπης για τους ψυχικά ασθενείς.
- Σύσταση R (83) 2 της Επιτροπής των Υπουργών του Συμβουλίου της Ευρώπης για τη νομική προστασία προσώπων που πάσχουν από ψυχική διαταραχή και εισέρχονται ως εκούσιοι πάσχοντες.
- Σύσταση R 1235 (1994) της Κοινοβουλευτικής Συνέλευσης του Συμβουλίου της Ευρώπης σχετικά με τη ψυχιατρική και τα δικαιώματα του ανθρώπου.
Σχετικές κατευθυντήριες οδηγίες:
UN (United Nations)
- Declaration on the Rights of Mentally Retarded Persons (1971)
- Standard Rules on the Equalization of Opportunities for Persons with Disabilities
- World Program of Action Concerning Disabled Persons
- Basic Principles for the Treatment of Prisoners
- Standard Minimum Rules for the Treatment of Prisoners
- Body of Principles for the Protection of All Persons under Any Form of Detention or Imprisonment
- Principles for the Protection of Persons with Mental Illness and the Improvement of Mental Health Care (1991)
WPA (World Psyciatric Association)
The Declaration of Hawaii (1977)
Υιοθετήθηκε στο 6ο Παγκόσμιο Συνέδριο Ψυχιατρικής (περισσότερα στο www.wpanet.org)
Declaration of Madrid on ethical standards for Psychiatric Practice (1996)
WHO (World Health Organization)
Mental Health Care Law: Ten Basic Principles (1996)
-
» Βιοποικιλότητα
Οι εκτεταμένες εφαρμογές της βιοτεχνολογίας στη διαχείριση του φυσικού περιβάλλοντος, ιδίως με την δημιουργία γενετικά τροποποιημένων οργανισμών (Γ.Τ.Ο.), καλύπτουν ένα διαρκώς αυξανόμενο τμήμα της γεωργικής παραγωγής διεθνώς και συνδέουν την βιοηθική με τον οικολογικό προβληματισμό.
Τα κυριότερα νομοθετικά κείμενα στον τομέα αυτό είναι η Σύμβαση του ΟΗΕ για την βιολογική ποικιλότητα, που ενσωματώθηκε στο εθνικό δίκαιο με τον ν.2204/1994, και το συνοδευτικό της Πρωτόκολλο για την Βιοασφάλεια , που ενσωματώθηκε στο κοινοτικό και εθνικό δίκαιο με τον Κανονισμό 1946/2003, και αφορά την διασυνοριακή διακίνηση Γ.Τ.Ο.
Στο επίπεδο της Ε.Ε. ενδιαφέρον παρουσιάζουν: η οδηγία 2001/18 για την σκόπιμη απελευθέρωση των γενετικά τροποποιημένων οργανισμών, που ενσωματώθηκε στο εθνικό μας δίκαιο με την Υπουργική Απόφαση 38639/2017 του 2005, και οι συνοδευτικοί της κανονισμοί 1829/2003 για τα τρόφιμα και τις ζωοτροφές που βασίζονται ή περιέχουν Γ.Τ.Ο. και 1830/2003 για την ιχνηλασιμότητα και την σήμανση των προϊόντων αυτών. Επίσης, ενδιαφέρον παρουσιάζει η Υπουργική Απόφαση ΗΠ/11648/1943 του 2002 που ενσωματώνει στο εθνικό μας δίκαιο την οδηγία 98/81 σχετικά με την περιορισμένη χρήση γενετικά τροποποιημένων μικροοργανισμών.
Eνδιαφέρον τέλος παρουσιάζει η κοινοτική οδηγία 2004/35 η οποία ρυθμίζει τα θέματα ευθύνης για την πρόληψη και αποκατάσταση περιβαλλοντικής ζημίας και πρέπει να ενσωματωθεί στο εθνικό μας δίκαιο μέχρι τις 30 Απριλίου του 2007.
-
» Πειραματόζωα
Τα πειραματόζωα προστατεύονται από το Προεδρικό Διάταγμα 56/2013 που εναρμονίζει την εθνική μας νομοθεσία με την κοινοτική οδηγία 2010/63 και τον νόμο 2015/2001 , ο οποίος ενσωματώνει στο εθνικό δίκαιο την Σύμβαση του Συμβουλίου της Ευρώπης για τα σπονδυλωτά ζώα που χρησιμοποιούνται για ερευνητικούς και άλλους επιστημονικούς σκοπούς.
» Βιοϊατρική
Α. Νομοθεσία
1. Γενικού ενδιαφέροντος
- Σύμβαση του Συμβουλίου της Ευρώπης για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα και τη Βιοϊατρική, (γνωστή ως Σύμβαση του Οβιέδο), την οποία έχει ενσωματώσει η Ελλάδα στην νομοθεσία της με τον νόμο 2619/1998.
- Πρόσθετο Πρωτόκολλο της Σύμβασης για την βιοϊατρική έρευνα, το οποίο έχει υπογράψει η Ελλάδα
- Διακήρυξη της UNESCO για το Ανθρώπινο Γονιδίωμα, η οποία δεν έχει δεσμευτική ισχύ.
2. Κλινικές μελέτες φαρμάκων
- Υπουργική απόφαση ΔΥΓ/89292 του 2003, η οποία ενσωματώνει στο εθνικό μας δίκαιο την κοινοτική οδηγία 2001/20
- Κοινοτική οδηγία 2005/28 .
3. Ιατρικά και γενετικά δεδομένα
4. Πατέντες
- Π.Δ.321/2001 που ενσωματώνει την κοινοτική οδηγία 98/44
» Γενετική τεχνολογία
Α. Νομοθεσία
Κλωνοποίηση
- Πρόσθετο Πρωτόκολλο Σύμβασης Οβιέδο για την κλωνοποίηση, που ενσωματώθηκε στο εθνικό δίκαιο με την Υπουργική απόφαση Φ.0546/1/ΑΣ 723/Μ.4898
- Νόμος 3089/2002
- Νόμος 3305/2005
» Διακοπή της Κύησης
Α. Νομοθεσία
Διακοπή της Κύησης
- Νόμος 1609/1986.
- Άρθρα 304 - 305 Ποινικού Κώδικα, όπως διαμορφώθηκαν με τον νόμο 1609/1986.
Β. Νομολογία
» Ευθανασία
Α. Νομοθεσία
- Άρθρο 29 ν. 3418/2005
Β. Νομολογία
- Υπόθεση Pretty vs UK (περίληψη) // Ολόκληρη η υπόθεση εδώ
- Υπόθεση Hass vs Switzerland
- Υπόθεση Koch vs Germany
- Υπόθεση Lambert vs France
- Υπόθεση Gross vs Switzerland
» Ιατρική Ευθύνη
Α. Νομοθεσία
- Κώδικας Ιατρικής Δεοντολογίας (νόμος 3418/2005), ο οποίος αντικατέστησε το βασιλικό διάταγμα του 1955.
- Άρθρο 47 νόμου 2071/1992, που αναφέρεται στα δικαιώματα των αρρώστων..
» Μεταμοσχεύσεις
Α. Νομοθεσία
- Νόμος 3984/2011.
- Νόμος 2737/1999.
- Πρόσθετο Πρωτόκολλο για τις Μεταμοσχεύσεις της Σύμβασης του Οβιέδο, που δεν έχει ακόμα ενσωματωθεί στην εσωτερική νομοθεσία
- Κοινοτική Οδηγία 2004/23
» Υποβοηθούμενη Αναπαραγωγή
Α. Νομοθεσία
Ι. Διεθνή Κείμενα
- Σύμβαση ΟΒΙΕΔΟ : Σύμβαση του Συμβουλίου της Ευρώπης για την προστασία των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και της αξιοπρέπειας του ατόμου σε σχέση με τις εφαρμογές της βιολογίας και της ιατρικής.
- Πρόσθετο πρωτόκολλο στη Σύμβαση του Οβιέδο σχετικά με την απαγόρευση της κλωνοποίησης.
ΙΙ. Ευρωπαϊκά Κείμενα
- ΚΑΝΟΝΙΣΜΟΣ (ΕΚ) αριθ. 596/2009 της 18ης Ιουνίου 2009 (τροποποίηση Οδηγίας 2004/23 ΕΕ)
- ΟΔΗΓΙΑ 2004/23/ΕΕ "για τη θέσπιση προτύπων ποιότητας και ασφάλειας για τη δωρεά, την προµήθεια, τον έλεγχο, την επεξεργασία, τη συντήρηση, την αποθήκευση και τη διανοµή ανθρώπινων ιστών και κυττάρων"
- ΟΔΗΓΙΑ 2006/17/ΕΚ σχετικά με τη δωρεά, προμήθεια και έλεγχο ανθρώπινων ιστών και κυττάρων
- ΟΔΗΓΙΑ 2006/86/ΕΚ σχετικά με τις απαιτήσεις ιχνηλασιμότητας, την κοινοποίηση σοβαρών ανεπιθύμητων αντιδράσεων και συμβάντων, καθώς και ορισμένες τεχνικές απαιτήσεις για την κωδικοποίηση, την επεξεργασία, τη συντήρηση, την αποθήκευση και τη διανομή ανθρώπινων ιστών και κυττάρων
ΙΙΙ. Εθνική Νομοθεσία
- Αιτιολογική Έκθεση Ν. 3089/2002
- Αιτιολογική Έκθεση Ν. 3305/2005
- Αιτιολογική Έκθεση Ν. 4272/2014
- ΝΟΜΟΣ 3089/2002: Ιατρική υποβοήθηση στην ανθρώπινη αναπαραγωγή
- Νόμος 3305/2005: Εφαρμογή των μεθόδων ιατρικώς υποβοηθούμενης αναπαραγωγής
- ΝΟΜΟΣ 4272/2014 (ΦΕΚ Α’ 145/11.7.2014)
- ΑΠΟΦΑΣΗ ΑΡΧΗΣ ΙΑΤΡΙΚΑ ΥΠΟΒΟΗΘΟΥΜΕΝΗΣ ΑΝΑΠΑΡΑΓΩΓΗΣ 2/2008: Ιατρική υποβοήθηση αναπαραγωγής σε άτομα οροθετικά για τον ιό της ανθρώπινης ανοσοποιητικής ανεπαρκείας
- ΑΠΟΦΑΣΗ ΑΡΧΗΣ ΙΑΤΡΙΚΑ ΥΠΟΒΟΗΘΟΥΜΕΝΗΣ ΑΝΑΠΑΡΑΓΩΓΗΣ 36/2008: Καταβολή δαπανών και αποζημιώσεως στις περιπτώσεις διάθεσης γαμετών χωρίς αντάλλαγμα και παρένθετης μητρότητας
- ΑΠΟΦΑΣΗ ΑΡΧΗΣ ΙΑΤΡΙΚΑ ΥΠΟΒΟΗΘΟΥΜΕΝΗΣ ΑΝΑΠΑΡΑΓΩΓΗΣ 47/2014: Καθορισμός του ακριβούς αριθμού γονιμοποιημένων ωαρίων που μεταφέρονται σε επί μέρους ομάδες υποβοηθούμενων προσώπων, ανάλογα με την ηλικία αυτών και τις ιατρικές ενδείξεις σύμφωνα με το άρθρο 6 παρ. 1 και 20 παρ. 1 εδ. Ιγ του Ν. 3305/2005.
- ΑΠΟΦΑΣΗ ΑΡΧΗΣ ΙΑΤΡΙΚΑ ΥΠΟΒΟΗΘΟΥΜΕΝΗΣ ΑΝΑΠΑΡΑΓΩΓΗΣ 54/2014:Προσθήκη εδαφίου στο άρθρο 1 της απόφασης της Αρχής Ιατρικώς Υποβοηθούμενης Αναπαραγωγής με αρ. 36/2008
- ΟΔΗΓΙΑ ΑΡΧΗΣ ΙΑΤΡΙΚΑ ΥΠΟΒΟΗΘΟΥΜΕΝΗΣ ΑΝΑΠΑΡΑΓΩΓΗΣ 45/2008: Δωρεά ωαρίων
- ΠΡΟΕΔΡΙΚΟ ΔΙΑΤΑΓΜΑ 26/2008: Εναρμόνιση της Ελληνικής Νομοθεσίας προς την οδηγία 2004/23/ΕΚ για τη θέσπιση προτύπων, ποιότητας και ασφάλειας για τη δωρεά, την προμήθεια, τον έλεγχο, την επεξεργασία, τη συντήρηση, την αποθήκευση και τη διανομή ανθρώπινων ιστών και κυττάρων (EEL102/7.4.2004)και τις συναφείς προς αυτήν οδηγίες 2006/17/ΕΚ (EEL 38/9.2.2006) και 2006/86/ΕΚ (EEL 294/25.10.2006)
Β. Νομολογία
- Parillo V. Italy (έρευνα σε έμβρυα)
- COSTA AND PAVAN v. ITALY (προεμφυτευτική διάγνωση)
- D. ET AUTRES c. BELGIQUE (παρένθετη μητρότητα)
- DICKSON v. UK (ΙΥΑ και φυλακή)
- EVANS v. UK (συναίνεση)
- KNECHT v. ROMANIA (χώροι φύλαξης γεννητικού υλικού)
- LABASSEE c. FRANCE (παρένθετη μητρότητα) (1)
- MENNESSON c. FRANCE (παρένθετη μητρότητα)
- P. B. H. v. UK (ΙΥΑ και φυλακή)
- PARADISO_CAMPANELLI c. ITALIE (παρένθετη)
- S.H AND OTHERS v. AUSTRIA (ετερόλογη εξωσωματική γονιμοποίηση)
- X.Y AND Z. v. UK (ΙΥΑ και τρανσέξουαλ)
» Ψυχική Υγεία
Τα κυριότερα ελληνικά νομοθετικά κείμενα στον τομέα αυτό είναι:
- Ν. ΨΜΒ/1862 «Περί συστάσεων φρενοκομείων».
- Ν.Δ. 104/1973 «Περί ψυχικής υγιεινής και περίθαλψης των ψυχικά πασχόντων. Προς εκτέλεση του ν.δ. εκδόθηκαν 2 ΥΑ του Υπουργείου Υγείας, η Γ2β/3036/1973 και η Α2β/5345/1978.
- Ν. 2071/1992 «Εκσυγχρονισμός και οργάνωση Συστήματος Υγείας».
- Ν. 2716/1999 «Ανάπτυξη και εκσυγχρονισμός των υπηρεσιών ψυχικής υγείας και άλλες διατάξεις».
- Ν. 3418/2005 «Κώδικας Ιατρικής Δεοντολογίας» (ειδικότερα άρθρο 28).
Διεθνή νομοθετήματα που αφορούν τους ψυχικά ασθενείς αποτελούν η Ευρωπαϊκή Σύμβαση για τα Δικαιώματα του Ανθρώπου (ΕΣΔΑ) και τα 2 Πρωτόκολλα της Σύμβασης 11 και 14, καθώς και η Σύμβαση του Οβιέδο –κύρωση από την Ελλάδα με τον ν. 2619/1998.
Ενδιαφέρον παρουσιάζουν και οι παρακάτω Συστάσεις του Συμβουλίου της Ευρώπης
- Σύσταση 779 (1976) της Κοινοβουλευτικής Συνέλευσης του Συμβουλίου της Ευρώπης για τα δικαιώματα των αρρώστων και μελλοθάνατων ασθενών.
- Σύσταση 818 (1977) της Κοινοβουλευτικής Συνέλευσης του Συμβουλίου της Ευρώπης για τους ψυχικά ασθενείς.
- Σύσταση R (83) 2 της Επιτροπής των Υπουργών του Συμβουλίου της Ευρώπης για τη νομική προστασία προσώπων που πάσχουν από ψυχική διαταραχή και εισέρχονται ως εκούσιοι πάσχοντες.
- Σύσταση R 1235 (1994) της Κοινοβουλευτικής Συνέλευσης του Συμβουλίου της Ευρώπης σχετικά με τη ψυχιατρική και τα δικαιώματα του ανθρώπου.
Σχετικές κατευθυντήριες οδηγίες:
UN (United Nations)
- Declaration on the Rights of Mentally Retarded Persons (1971)
- Standard Rules on the Equalization of Opportunities for Persons with Disabilities
- World Program of Action Concerning Disabled Persons
- Basic Principles for the Treatment of Prisoners
- Standard Minimum Rules for the Treatment of Prisoners
- Body of Principles for the Protection of All Persons under Any Form of Detention or Imprisonment
- Principles for the Protection of Persons with Mental Illness and the Improvement of Mental Health Care (1991)
WPA (World Psyciatric Association)
The Declaration of Hawaii (1977)
Υιοθετήθηκε στο 6ο Παγκόσμιο Συνέδριο Ψυχιατρικής (περισσότερα στο www.wpanet.org)
Declaration of Madrid on ethical standards for Psychiatric Practice (1996)
WHO (World Health Organization)
Mental Health Care Law: Ten Basic Principles (1996)
» Βιοποικιλότητα
Οι εκτεταμένες εφαρμογές της βιοτεχνολογίας στη διαχείριση του φυσικού περιβάλλοντος, ιδίως με την δημιουργία γενετικά τροποποιημένων οργανισμών (Γ.Τ.Ο.), καλύπτουν ένα διαρκώς αυξανόμενο τμήμα της γεωργικής παραγωγής διεθνώς και συνδέουν την βιοηθική με τον οικολογικό προβληματισμό.
Τα κυριότερα νομοθετικά κείμενα στον τομέα αυτό είναι η Σύμβαση του ΟΗΕ για την βιολογική ποικιλότητα, που ενσωματώθηκε στο εθνικό δίκαιο με τον ν.2204/1994, και το συνοδευτικό της Πρωτόκολλο για την Βιοασφάλεια , που ενσωματώθηκε στο κοινοτικό και εθνικό δίκαιο με τον Κανονισμό 1946/2003, και αφορά την διασυνοριακή διακίνηση Γ.Τ.Ο.
Στο επίπεδο της Ε.Ε. ενδιαφέρον παρουσιάζουν: η οδηγία 2001/18 για την σκόπιμη απελευθέρωση των γενετικά τροποποιημένων οργανισμών, που ενσωματώθηκε στο εθνικό μας δίκαιο με την Υπουργική Απόφαση 38639/2017 του 2005, και οι συνοδευτικοί της κανονισμοί 1829/2003 για τα τρόφιμα και τις ζωοτροφές που βασίζονται ή περιέχουν Γ.Τ.Ο. και 1830/2003 για την ιχνηλασιμότητα και την σήμανση των προϊόντων αυτών. Επίσης, ενδιαφέρον παρουσιάζει η Υπουργική Απόφαση ΗΠ/11648/1943 του 2002 που ενσωματώνει στο εθνικό μας δίκαιο την οδηγία 98/81 σχετικά με την περιορισμένη χρήση γενετικά τροποποιημένων μικροοργανισμών.
Eνδιαφέρον τέλος παρουσιάζει η κοινοτική οδηγία 2004/35 η οποία ρυθμίζει τα θέματα ευθύνης για την πρόληψη και αποκατάσταση περιβαλλοντικής ζημίας και πρέπει να ενσωματωθεί στο εθνικό μας δίκαιο μέχρι τις 30 Απριλίου του 2007.
» Πειραματόζωα
Τα πειραματόζωα προστατεύονται από το Προεδρικό Διάταγμα 56/2013 που εναρμονίζει την εθνική μας νομοθεσία με την κοινοτική οδηγία 2010/63 και τον νόμο 2015/2001 , ο οποίος ενσωματώνει στο εθνικό δίκαιο την Σύμβαση του Συμβουλίου της Ευρώπης για τα σπονδυλωτά ζώα που χρησιμοποιούνται για ερευνητικούς και άλλους επιστημονικούς σκοπούς.